تندخوانی و افزایش سرعت مطالعه

تکنیک های تندخوانی ، سرعت مطالعه ، مطالعه ی سریع ، یکی از مهم ترین ابزارهای موجود برای افزایش راندمان مطالعه و بهبود نتیجه گیری است.

سرعت مطالعه حد و مرزی نداره. پس می تونی چند برابر سرع فعلی مطالعه کنی؟ سریعتر و با درک بهتر چطور؟ اصلا کار غیر ممکنی نیست. مغز ما می تونه ، باسرعت ورق زدن مطالب رو ببینه و بفهمه .تئودور روزولت  و جان اف کندی جزو تند خوان ها بودن.تند خوان ها ، مطالعه کنندگان استثنایی هستن. این افراد خیلی سریع و با درک عالی مطالعه می کنن.تند خوان ها، در بین تمامی اقشار جامعه پیدا می شن.  خواندن مهارتی است که به سن ، حرفه ،ارث یا هوش بستگی نداره.  فقط تمرین می خواد. شما تند خوان نیستید چون بهتون یاد ندادن. در مدرسه ، معلم ها ، مشاورها و در خونه اولیا ،  توانایی شما رو سرکوب می کنن! میگن آروم و عمقی بخون!!! این خیانت بزرگی در حق شماست.تکنیک های تندخوانی را یاد بگیر.
روش درس خوندن ، در اکثر مدارس ، هنوز تکنیک یه قرن پیش هست. بیشتر مردم،  با سرعتی بین۱۰۰ تا ۴۰۰ کلمه در دقیقه مطالعه می کنن . بابت کند خوانی بهای سنگینی رو پرداخت می کنی . همیشه وقت کم می آوری. همیشه عقب می مونی. چون باید یه عالمه مطلب بخونی و با این سرعتی که داری نمیشه! باید بتونی  هزارکلمه در دقیقه با درک عالی بخونی .یعنی  بیش از ۱۲ صفحه در دقیقه است. در مشاوره درسی برای کنکور باید به این موضوع توجه ویژه بشه.

تکنیک های تندخوانی ، سرعت مطالعه ، مطالعه ی سریع

می دونی چرا کند می خونی؟ چون بدون صدا می خونی.( کلمات رو در ذهنت مرم می کنی) . چون دائم به عقب بر می گردی .مطالب خونده شده رو دوباره می خونی . چون متوقف میشی  . روی یک کلمه خیره می شی . حرکت چشمت روی صفحه ی کاغذ نا منظمه! خط رو گم می کنی.  بین خطوط سرگردانی.  این عادت های بد باعث میشه ،  چشمهات خسته بشن. بی حوصله درس بخونی. ،سرعت های پائین و درک کم می شودسرعتت بیاد پایین ، پس درکت کم بشه .  من می خوام کمکتون کنم سرعت و درک تون از مطلب بره بالا. انگیزه اتون بیشتر بشه. زمان آزاد بیشتری داشته باشین.

اولین و مهم ترین تکنیک های تندخوانی ،  سطحی خوانی یا روزنامه خوانی

در تکنیک های تندخوانی ، اولین قدم، سطحی خوانی برای یافتن اندیشه و منظور اصلی نویسنده است؛ بنابراین، تمام مطالب موجود در متن مورد نظر را به جز اندیشه و نکته اصلی هر پاراگراف نادیده بگیرید. این اولین تجربه شما در حذف بخش بزرگی از مطالب متنی است که مطالعه می کنید. این کار را بدون هیچ گونه احساس گناهی انجام دهید و نگران نباشید. فقط سعی کنید که مقصود اصلی و نکته مورد نظر نویسنده را دریابید و با علاقه ادامه دهید. برای انجام بهتر این کار، باید سرعت خواندنتان را افزایش دهید، فهرست مطالب را نگاه کنید، به عناوین اصلی و فرعی توجه کنید و با مرور اجمالی از اصل مطالب آن سردر آورید.

 از دومین تکنیک های تندخوانی ، مطالعه با دست :

بچه بودیم ، به ما می گفتن انگشتت رو زیر نوشته ها نذار!!!! اما بر عکس !  این روش به افزایش سرعت مطالعه و فهمیدن مطلب کمک می کنه . چون مانع از برگشت و دوباره خوانی میشه . از طرفی،  مانع وقفه های طولانی و بیهوده میشه. خط بردن با دست، درک را هم بهتر می کنه.  چون به جای سرگردانی چشم ها و مغز، توجه مانفقط به یک نقطه است.پس تمرکزمون بالا میره. از طرفی ، مانع چرت زدن و خواب آلودگی میشه. خیلی ساده ! نوک انگشت رو زیر اولین کلمه بذار . با یه  سرعت راحت به جلو حرکت کن. یعنی زیر هر کلمه، با انگشت ،  خط بِبَر.دقت کن ! انگشت را در آخر هر سطر بلند کن و زیر خط بعدی و دوباره شروع کن.فقط مستقیم نوک انگشت خودت رو بخون. حالا می تونی افزایش سرعت رو حس کنی.  کار بردن انگشت، باعث میشه، سرعت حرکت انگشت زیاد بشه و چشم ها تابع حرکت دست باشه.این یکی از مهمترین تکنیک های تندخوانی است.

از سومین تکنیک های تندخوانی ، تنظیم سرعت :

همه ی مطالب را نمیشه با یه سرعت خوند. داستان ها و متن های ساده خیلی سریع خونده میشه . متن های تخصصی سرعت دو برابر لازم داره. پس یه جا سرعتت را زیاد کن ، یه جا کم ! اینجوری از خوندن کتاب لذت بیشتری هم می بری.یادته اول دبستان چه طوری می خوندی؟ خیلی سخت بود. بعد دیدی میشه تند تر خوند چون مسلط تر شدی. فکر می کنی چند برابر تندتر از اون موقع می خونی؟ اونطوری که کلاس اول بودی و می خوندی ، معنی جمله هم برات سخت بود. چون تا کلمات به هم بچسبن و جمله بسازن ، کلی طول می کشید. الان چون سریعتر می خونی زودتر و راحت تر کلمات به هم ربط پیدا می کنن. یعنی درک میره بالاتر!!!  پس با حداکثر سرعت خود برای درک مطلب بخوانید و نه برای از بر کردن. تکنیک های تندخوانی یعنی افزایش راندمان مطالعه.

تکنیک های تندخوانی شماره ۴ ، شما یک مطالعه کننده ی خوب هستی

شاید فکر می کنی تو یه کند خوان هستی! یادت باشه ! به چیزی عمل می کنی که ، در مورد خودت باور داری. پس باور کن می تونی تند بخونی. فقط تمرین لازم داری و آموزش . روانشناسها ثابت کردن چشم ما می تونه ، ۴ کلمه در یک صدم ثانیه ببینه. یعنی ۴۰۰۰ کلمه در ثانیه!!! ببینه و بفهمه! پس همیشه خودت را وادار کن سریعتربخونی. باید بدونی از مطلب چی می خوای. مطمئن باش چیزی رو که بخوای بدست میاری. تلاش لازم داره! خُب بعضی ها میگن : بخونیم و نفهمیم چه فایده داره؟ این جمله رو من هزاران بار از بچه ها شنیدم. دوست خوبم ، روانشناس ها یه چیز دیگه رو هم اثبات کردن. مغز ما اطلاعات عمقی را در عرض ۰٫۰۰۰۲ ثانیه درک و تجزیه تحلیل می کنه!  اطلاعات عمقی ، یعنی مطالب فنی و غیر داستانی. این پاراگراف رو چند بار بخون. توانایی عجیبی داریم. اما استفاده نمی کنیم . می گیم نمی تونیم.

تکنیک های تندخوانی شماره۵ ، میدان دید بیشتر :

یه علت کند خوانی ، محدود بودن میدان دید است. چشم را عادت دادیم هربار دو یا سه کلمه ببینه. تازه اگه ببینه! خب همین سرعت را کم می کنه.  میدان دید موقع مطالعه با مواقع عادی فرق می کنه. در حالت عادی وقتی از پنجره به بیرون نگاه می کنیم، یه محدوه را می بینیم نه یه نقطه. وقتی تو کلاس نشستید و مثلا تخته را می بیند ، از گوشه ی چشم رفتار همه ی جنبنده ها را در نظر داری. پس می تونی میدان دیدت را باز کنی. اما کتاب که دستت می گیری ، فقط به یک کلمه چشم می دوزی!!! این کار سرعت را کم می کنه. پس باید تمرین کنی. برای تندخوانی ، فاصله ی چشم تا کتاب هم خیلی مهمه .کتاب را حدود ۱۰ الی ۱۵ سانتیمتر دور تر از حد معمول نسبت به چشمت بگیر . با اینکار دیگه چشم مجبور نیستن زیاد کار و تلاش کنه.  چون چشم  برای دیدن تمام مطالب،  حرکت کمتری انجام می ده. پس دقت کن،  کتاب یا نوشته ، حداقل به فاصله ۴۰ سانتیمتر از چشم باشه.با این کار  خستگی چشم کمتر میشه .سرعت مطالعه و درک مفاهیم بیشتر میشه .

با استفاده از تکنیک های تندخوانی نگران جا افتادن لغات و نکات نباش:

خوندن یه مهارته و به تمرین نیاز داره. .یه سری می ترسن سرعت زیاد شه ، یه سری لغات جا می مونه! خُب جا بمونه! مگه یکی برات حرف می زنه یا یه چیزی رو توضیح می ده ، همه ی کلمات رو می فهمی ؟ نه رفیق معنی و مفهوم جملات رو می گیری!  یه مطلب جالب برات بگم .در زبان انگلیسی بیشتر از۶۰۰،۰۰۰  لغت وجود داره. ولی ۶۵ درصد مطالبی چاپی ،فقط  از ۴۰۰ عدد از این کلمات استفاده می کنن!!! اینها  لغات،کلمات ربط و ساختاری هستن. به تنهایی هم معنی ندارن. امامثل   پل ارتباطی بین  بقیه ی کلمات هستن . چون این ۴۰۰ لغت را بارها خوندین ،  اجازه ندین ، سرعت مطالعه شما،  با توقف روی این لغات کند بشه. ممکنه  به مطالبی برخورد کنی که، در مطالعه اول و حتی دوم آن را یاد نگرفتی!  این مسئله عادیه!  اما اگه زیاد روی یه مطلب وقت بذاری و ذهنت را درگیر کنی، غیر عادیه!!!

نگران درک مطلب و یاد گرفتن نباشید :

وقتی که تند می خونی نگران فهمیدن مطلب نباش. شما می تونین همه ی مطالب رو ببینین و بفهمین. اما دیدن و فهمیدن با بخاطر سپردن فرق داره! به خاطر سپردن تکرار لازم داره.نه آهسته خوندن و به اصطلاح عمقی خوندن!  مطمئن باش هرچی آهسته تر بخونی حواست بیشتر پرت میشه.درک کردن و به یاد آوردن هم برات سخت تر میشه . مطالعه ی مفید ،  کاملاً بستگی به خودت و طرز تفکرت بستگی داره. در ذهن خودت با احساسات منفی مثل نگرانی، دلهره و ترس از نفهمیدن، سد و مانع برای فهمیدن درست نکن .برای درک بهتر  مطلب و ثبت اون  در حافظه ، بعد از خواندن می تونی ، خلاصه ی  هر پاراگراف را با صدای بلند بیان کنی ( دقت کن بعد از اتمام خواندن)  . بیان مفاهیم،یعنی مهارت فکر کردن با صدای بلند. این کار به شما کمک می کنه،  ایده و مفهوم  را بهتر بفهمین. بهتر تجزیه و تحلیل کنین .

پیش زمینه ی خوب معادل با افزایش سرعت:

اگه پیش زمینه یخوبی داشته باشی، با سریع خوندن بهتر درک می کنی. وقت اضافی خواهد داشت . پس تکرار می کنی . هرچیزی که تکرار کنی ، در ذهن ماندگارتره! برای ایجاد پیش زمینه ی ذهنی، پیش مطالعه و تجربیات قبلی در تست و مسائل ، همچنین آگاهی نسبی از سایر کتب مربوط کمکت می کنه. یادت باشه ،  هدف از پیش مطالعه،یادگیری نیست. صرفا آشنایی با ساختار ، سازمان دهی و  آمادگی ذهنیه! سازمان دهی،  برای سریع خوندن مطالب درسی فوق العاده مهمه. این پش زمینه ی خوب تمرکز را هم بالا می بره.

سرعت خواندن خود را اندازه بگیرید:

باید بدونی سرعت خوندنت ، به طور متوسط چه قدره.  دو یا سه صفحه متن ساده ( مثل کتاب داستان انتخاب کن. یه دقیقه زمان بگیر ببین تا کجا می خونی. بعد کلمات رو بشمار. این کار را دو سه بار تکرار کن. میانگین این تعداد رو حساب کن. سرعت مطالعه ات محاسبه میشه. اگر این حد متوسط ۳۰۰ تا ۳۵۰ کلمه در دقیقه بود،  یعنی اوضاع عادیه.اگه کمتر بود یعنی کند خوان هستی. اگه  سرعت خوندن شما بیش از ۳۰۰ تا ۳۵۰ باشه ، باز هم باید بیشتر بشه. تند خوان ها ، با تمرین زیاد،  تا هزار کلمه یا بیشتر در دقیقه می خونن.

 تمرین برای بیشتر شدن سرعت حرکت چشم:

تمرین ۱: یه کتاب بزرگ و قطور بردارید. .با دست چپ به سرعت صفحه های کتاب را از بالا ورق بزن.  چشم هات را از بالا به پایین به دنبال انگشت دست راست حرکت بده. انگشتت باید صاف باشه و با خونسردی حرکت کنه .با چشم حرکت دست را به سمت پائین کتاب دنبال کن.سعی کن تا جایی که ممکنه، کلمات بیشتری را ببینی . ابتدا هر صفحه ی  کتاب را در دو یا سه ثانیه ورق بزن. دفعات بعد زمان را کم کن.  تا اینکه بتونی با سرعت ورق زدن اینکار را انجام بدی .سرعت خودت را تدریجاً زیاد کن . سعی کن یک یا  در طی دو ماه ، سرعت دیدن کلمات را از ۲۰صفحه در دقیقه به ۱۰۰ صفحه در دقیقه برسونی.
 تمرین۲:  یه متن ساده و بدون فرمول و عکس انتخاب کن. ( مثلا یه کتاب داستان) . کتاب رو سر و ته بگیر. انگشتت رو زیر کلمات حرکت بده ( خط بر ) تا یه دقیقه پیش برو. فقط کلمات را ببین. نخون!  ( اگه قرار بود بخونیم کتاب را درست دستمون می گرفتیم)  بعد بشمر چندتا کلمه دیدی. این کار رو هر شب ۳ تا ۵ بار انجام بده . ( ۳تا۵ دقیقه) نتایج را یادداشت کن.

مزایای تکنیک های تندخوانی

تکنیک های تندخوانیمزیت های زیادی داره . این مزیت ها باعث میشه مطالعه عذاب آور نباشه. تکنیک های تندخوانی باعث صرفه‌جویی در زمان مطالعه و جلوگیری از اتلاف وقت میشه. چون ، سرعت مطالعه را  حداقل بین پنج تا شش برابر افزایش می‌ده .از طرفی جلوی حواس پرتی رو می گیره. چون فرصت توجه به اطراف را نداری. همین باعث میشه مطالعه فرسایشی نباشه. پس انگیزه و علاقه نسبت به مطالعه بیشتر میشه. پس چشم و مغز کمتر خسته می شه. با تند خوانی ، به جای کلمه خوانی ، یاد می گیری جمله بخونی.  بعد پاراگراف رو بفهمی. بعد مطلب رو درک می کنی.ما می تونیم با یه نگاه شش کلمه ببینیم. به شرط اینکه با صدای بلند نخونی . زیر لب زمزمه هم نکنی. ( بهتره زبان رو بین دو دندان نگه داری . اینطوری مانع تلفظ کلمه می شی ) . کلمات را در ذهن هم تکرار نکن!  تند خوانی باعث میشه وسواس و بازگشت به عقب هم نداشته باشی.

توجه :

ممکنه مبتلا به عیوب دید  از قبیل نزدیک بینی، دوربینی، آستیگماتیسم یا  ناهماهنگی در عضلات چشم باشی. خواندن وابسته به کار چشم است.  اگه موقع  خواندن زود خسته می شی. یا به نظر می رسه ، کلمات و حروف پیش چشمت می رقصن . ویا چشمات به سختی روی یک کلمه متمرکز میشه. چشم پزشک لازم داری! سلامت چشم و  بدن در سرعت یادگیری بسیار مؤثره.

عدم وسواس و بازگشت به عقب :

بیشتر دانش آموزان در س خوان دچار وسواس در درس خواندن می شوند ودائماً از ترس فراموشی ، به مطالب گذشته باز می گردند . یک مطلب کوچک را چندین بار تکرار می کنند . این عمل علاوه بر آنچه که قبلاً گفتیم ( خستگی مغزی )باعث می شود.  سرعت درس خواند کمی میشود . راندمان درس خواندن پایین بیاد. باعث می شود که دائماً از برنامه مدرسه ، آزمون و کلاس عقب بمانید . در نتیجه رغبت برای درس خواندن کاهش یافته و باعث ایجاد نفرت وخستگی می شود .