رتبه بندی دانشگاه های ایران ، توسط نهاد های داخلی سالهاست که قراره انجام بشه . بعضی اوقات یه خبرهایی هم شنیده میشه. اما واقعیت اینه که نظام رتبه بندی و ارزیابی دقیق در ایران نداریم. اما نظام های رتبه بندی معتبر جهانی هر سال این کار ر را انجام می دهند.
نظام های مختلفی برای رتبه بندی دانشگاهها وجود دارد. که یکی از معتبرترین نظام های سنجش ، نظام رتبه بندی تایمز است.
رتبه بندی های معتبر دنیا برای دانشگاهها:
۱. رتبه بندی تایمز (Times)
۲. رتبه بندی لایدن (Leiden)
۳. رتبه بندی شانگهای (Shanghai)
۴. رتبه بندی کیو.اس (Quacquarelli Symonds)
۵. رتبه بندی بینالمللی (ISC (ISC world University rankings
شاخصترین ویژگیهای یک دانشگاه تراز جهانی نقش آفرینی در اقتصاد دانش بنیان و تجاری سازی علم تولیدی، نقش آفرینی در جامعه و پاسخ گویی به نیاز جامعه خودش، دارا بودن رتبههای مناسب در رتبهبندی جهانی و دارا بودن مدیریت استراتژیک است.
ویژگی های دانشگاههای برتر :
دانشگاههای تراز جهانی دارای عناصر اصلی زیر هستند
۱. برنامه درس بینالمللی
۲. افزایش تبادل دانشجویی
۳. افزایش دانشجویان بینالمللی
۴. اجرای بهسازی هیئت علمی و تبادل اساتید
۵. استفاده از فناوری اطلاعات
۶. تقویت همکاری با مؤسسان بیرونی و پیشرفت در توسعه بینالمللی
شاخصهای سنجش عملکرد دانشگاهها در نظامهای رتبه بندی شامل:
۱. آموزش
۲. پژوهش
۳. فناوری
۴. نوآوری
۵. امکانات
۶. شهرت
۷. ارتباط با جامعه و صنعت اثربخشی اجتماعی، اقتصادی و صنعتی
رتبه بندی تایمز:
رتبه بندی تایمز یکی از مشهورترین نظامهای رتبه بندی بینالمللی دانشگاهها است.
که اولین بار در سال ۲۰۰۴ با همکاری تایمز و کیواس تحت عنوان رتبه بندی «تایمز- کیو اس» و از سال ۲۰۱۰ به بعد با همکاری موسسه تامسون رویترز منتشر شد.
در پایگاه رتبه بندی تایمز در سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴ از ایران تنها یک دانشگاه حضور داشت.
در سال ۲۰۱۵ دو دانشگاه صنعتی شریف و صنعتی اصفهان در این رتبه بندی حضور یافته و در سال ۲۰۱۶ تعداد دانشگاهها به ۸ مورد رسید.
در سال ۲۰۱۷ این تعداد به ۱۳ دانشگاه افزایش و در سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ این تعداد به ترتیب به ۱۸ و ۲۹ دانشگاه افزایش یافته است.
در رتبه بندی اخیر در سال ۲۰۲۰ با ورود ۱۱ دانشگاه جدید شاهد حضور ۴۰ دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران در جمع ۱۳۹۶ دانشگاه برتر جهان از ۹۲ کشور بوده و این موضوع نویدبخش حرکت هر چه بیشتر دانشگاههای توانمند ایران در رتبه بندیهای معتبر بینالمللی است.
در رتبه بندی تایمز ۲۰۲۰، تعداد ۱۳۹۶ دانشگاه برتر جهان از ۹۲ کشور رتبه بندی شدهاند که دانشگاههای کشورهای برونئی، کوبا، مالت، مونته نگرو، پورتوریکو و ویتنام برای اولین بار در این رتبه بندی حضور داشتهاند.
در رتبه بندی تایمز ۲۰۲۰، سه دانشگاه آکسفورد، دانشگاه صنعتی کالیفرنیا و دانشگاه کمبریج (از انگلیس) به ترتیب در رتبههای اول تا سوم قرار دارند.
دانشگاههای استنفورد، MIT، پرینستون، هاروارد، ییل، شیکاگو و کالج لندن به ترتیب در رتبههای ۴ الی ۱۰ دنیا قرار گرفتهاند. در بین ۱۰ دانشگاه برتر جهان ۳ دانشگاه از کشور انگلستان و ۷ دانشگاه از ایالات متحده بودهاند.
کشور چین با دو دانشگاه تسینگ هووا و دانشگاه پکن که به ترتیب در رتبههای ۲۳ و ۲۴ قرار دارند بهترین رتبههای دانشگاههای آسیا را از آن خود کردهاند.
کشور آمریکا با ۱۷۲ دانشگاه، انگلیس با ۱۰۰ دانشگاه، چین ۸۱ دانشگاه، آلمان ۴۸ دانشگاه، فرانسه ۳۸ دانشگاه، استرالیا ۳۵ دانشگاه و کانادا ۳۰ دانشگاه در این رتبه بندی حضور داشتهاند.
بهترین رتبه بینالمللی دانشگاههای برتر دنیا در کشورهای انگلیس برابر با رتبه ۱، آمریکا رتبه ۲، سوئیس رتبه ۱۳، کانادا رتبه ۱۸، چین رتبه ۲۳، سنگاپور رتبه ۲۵، آلمان و استرالیا رتبه ۳۲، هونگ کنگ رتبه ۳۵، سوئد رتبه ۴۱، فرانسه و بلژیک رتبه ۴۵، هلند رتبه ۵۹، کره جنوبی رتبه ۶۴، فنلاند رتبه ۹۶، دانمارک رتبه ۱۰۱، نروژ رتبه ۱۳۱، اتریش رتبه ۱۳۴، اسپانیا رتبه ۱۴۳، ایتالیا رتبه ۱۴۹ و روسیه رتبه ۱۸۹ بوده است.
معیار ها ی رتبه بندی :
معیارها کلی و شاخصهای رتبه بندی بینالمللی تایمز
وزن معیار | معیار | شاخص | وزن شاخص |
۳۰ | آموزش | بررسی شهرت: آموزش | ۱۵ درصد |
نسبت مدرک دکتری به تعداد اعضای هیئت علمی | ۶ درصد | ||
نسبت تعداد کل دانشجویان کارشناسی به اعضای هیئت علمی | ۴.۵ درصد | ||
نسبت مدرک دکتری به کارشناسی ارائه شده توسط مؤسسه | ۲.۲۵ درصد | ||
درآمد مؤسسه نسبت به تعداد اعضای هیئت علمی | ۲.۲۵ درصد | ||
۳۰ | پژوهش | بررسی شهرت: پژوهش | ۱۸ درصد |
درآمد پژوهش | ۶ درصد | ||
تعداد مقالات منتشر شده به ازای اعضای هیئت علمی | ۶ درصد | ||
۳۰ | استنادات | تأثیر- میانگین تعداد استنادها به ازای مقالات منتشر شده | ۳۰ درصد |
۲.۵ | درآمد صنعتی | درآمد پژوهشی حاصل از صنعت (به ازای اعضای هیئت علمی) | ۲.۵ درصد |
۷.۵ | وجهه بینالمللی | نسبت اعضای هیئت علمی بینالمللی به بومی | ۲.۵ درصد |
نسبت دانشجویان بینالمللی به بومی | ۲.۵ درصد | ||
سهم مقالات منتشر شده مشترک با نویسندگان همکار بینالمللی | ۲.۵ درصد |
محاسبات رتبه بندی تایمز توسط شرکت خدمات حرفهای پرایس واتر هاوس کوپرز (PWC) انجام شده است.
محاسبات شاخصها و نمرات توسط ۳ منبع اطلاعاتی صورت گرفته است که این منابع عبارت هستند از:
۱. دادههای ارسالی از دانشگاهها و موسسات آموزش عالی که به صورت خود اظهاری جمع آوری میشوند
۲. دادههای حاصل از نظرسنجی شهرت توسط متخصصین آموزش عالی
۳. اطلاعات تولیدات علمی موسسات آموزش عالی نمایه شده در پایگاه استنادی اسکوپوس
دادههای رتبه بندی سال ۲۰۲۰ بیش از ۲۳ هزار نشریه علمی را که توسط پایگاه اسکوپوس الزویر نمایه میشود را در بر میگیرد. تولیدات علمی دوره ۵ ساله ۲۰۱۸-۲۰۱۴ و استنادات دوره شش ساله ۲۰۱۹-۲۰۱۴ را شامل میشود.
رتبه بندی دانشگاه های ایران در نظام ارزش گذاری تایمز:
تعداد و رتبه دانشگاههای ایران در نظام رتبه بندی بینالمللی تایمز ۲۰۲۰
ردیف | دانشگاه | رتبه در ۲۰۲۰ | رتبه در ۲۰۱۹ |
۱ | صنعتی نوشیروانی بابل | ۳۵۱-۴۰۰ | ۳۵۱-۴۰۰ |
۲ | * دانشگاه یاسوج | ۴۰۱-۵۰۰ | – |
۳ | دانشگاه صنعتی امیرکبیر | ۵۰۱-۶۰۰ | ۵۰۱-۶۰۰ |
دانشگاه کاشان | ۵۰۱-۶۰۰ | ||
دانشگاه علوم پزشکی مشهد | ۶۰۱-۸۰۰ | ||
دانشگاه صنعتی شریف | ۶۰۱-۸۰۰ | ||
دانشگاه علوم پزشکی تهران | ۶۰۱-۸۰۰ | ||
۴ | * بینالمللی امام خمینی | ۶۰۱-۸۰۰ | – |
دانشگاه علوم پزشکی ایران | ۸۰۱-۱۰۰۰ | ||
دانشگاه علم و صنعت | ۶۰۱-۸۰۰ | ||
دانشگاه صنعتی اصفهان | ۶۰۱-۸۰۰ | ||
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی | ۸۰۱-۱۰۰۰ | ||
دانشگاه صنعتی شیراز | ۶۰۱-۸۰۰ | ||
دانشگاه تبریز | ۶۰۱-۸۰۰ | ||
* دانشگاه علوم پزشکی تبریز | – | ||
دانشگاه تهران | ۶۰۱-۸۰۰ | ||
۵ | دانشگاه فردوسی مشهد | ۸۰۱-۱۰۰۰ | ۸۰۱-۱۰۰۰ |
دانشگاه اصفهان | ۸۰۱-۱۰۰۰ | ||
* دانشگاه علوم پزشکی اصفهان | – | ||
خواجه نصیرالدین طوسی | ۸۰۱-۱۰۰۰ | ||
* دانشگاه کردستان | – | ||
دانشگاه مازندران | ۸۰۱-۱۰۰۰ | ||
دانشگاه شهید بهشتی | ۸۰۱-۱۰۰۰ | ||
دانشگاه شیراز | ۸۰۱-۱۰۰۰ | ||
۶ | دانشگاه الزهرا | ۱۰۰۱+ | ۱۰۰۱+ |
دانشگاه شهید مدنی آذربایجان | ۸۰۱-۱۰۰۰ | ||
دانشگاه بیرجند | ۱۰۰۱+ | ||
* دانشگاه بوعلی سینا | – | ||
دانشگاه گیلان | ۸۰۱-۱۰۰۰ | ||
دانشگاه خوارزمی | – | ||
* دانشگاه سمنان | – | ||
* دانشگاه شاهد | – | ||
دانشگاه شهید باهنر کرمان | ۱۰۰۱+ | ||
* دانشگاه شهید چمران اهواز | – | ||
* دانشگاه شهرکرد | – | ||
دانشگاه صنعتی شاهرود | ۱۰۰۱+ | ||
* دانشگاه علوم پزشکی شیراز | – | ||
دانشگاه ارومیه | ۱۰۰۱+ | ||
دانشگاه یزد | ۱۰۰۱+ | ||
دانشگاه زنجان | ۱۰۰۱+ |
*دانشگاههایی هستند که اولین بار در رتبه بندی تایمز حضور یافتهاند
منبع : مهر