چطور برنامه ریزی درسی خوبی داشته باشم؟

برنامه ریزی درسی خوب برای مطالعه چیه ؟ چطور درس بخونم ؟ هر درس رو چه قدر بخونم ، کی بخونم؟ چه جوری بخونم ، تست هم بزنم ؟کسانی که به نحوی با تحصیل و درس خواندن ارتباط دارند ، از دانش آموزان ابتدایی گرفته تا دانشجویان دانشگاهها ، همه دارای یک دغدغه اساسی می باشند . این دغدغه و نگرانی همان چگونه درس خواندن وافزایش بهره وری از زمان مطالعه می باشد .

اغلب با خانواده هایی روبرو می شویم که بیان می کنند ، فرزندم خیلی درس می خواند اما نتیجه لازم را نمی گیرد . مشکل چگونه درس خواندن، زمانی که حجم دروس زیاد می شود مانند آمادگی برای کنکور به حداکثر مقدار خود می رسد . در مواجهه با این مشکل ، همه به دانش آموزان می گویند “درس بخوانید ” اما چگونه بخوانید را هیچ کس به آنها نمی گوید .متاسفانه در مدارس ما فقط به تدریس دروس پرداخته می شود و حتی اشاره ای به نحوه مطالعه نمی شود و یا اگر هم صحبتی توسط دبیر صورت گیرد بر اساس تجربیات خود او خواهد بود و نمی تواند یک طرح جامع باشد .برای حل این مشکل و مشکلات نظیر آن چه باید کرد ؟مسلماً قدم اول در این راه خواستن وهدفمند بودن است ، پس از آن باید با پشت کار و اراده و پیگیری روز افزون به همراه برنامه ریزی دقیق حرکت نمود . در این حرکت داشتن مشاور خوب و با تجربه و بهره گیری از اساتید مجرب می تواند روند حرکت را بهبود بخشد . سه فاکتور عمده در درس خواندن داریم. این سه فاکتور عبارتند از :
۱- برنامه ریزی درسی
۲- روش های مطالعه
۳- تقویت حافظه
در این مقاله قصد دارم برنامه ریزی درسی رو براتون توضیح بدم.

روش برنامه ریزی درسی :

همیشه وقتی به بچه ها می گوئیم درس بخوانید یا خودشان تصمیم به درس خواندن می گیرند ، اولین چیزی که به ذهن می رسد ، برنامه ریزی درسی می باشد .اما چطور برای درس خواندن برنامه ریزی کنیم ؟
آیا اصلاً نیازی هست که برنامه ریزی کنیم ؟برای این که برنامه ی خوبی داشته باشیم چه چیزهایی را در نظر بگیریم ؟بیشتر بچه ها هنگامی که تصمیم به شروع مطالعه می نمایندبرای خود یک برنامه درسی می نویسند تا مطابق آن حرکت کنند اما اغلب این برنامه فقط روی کاغذ می ماند و اجرا نمی شود چون برنامه واقعی و منطبق با توانایی و شرایط نیست و فقط ایده آل ها در نظر گرفته شده است.برنامه ریزی صحیح یعنی حداکثر استفاده از وقت وامکانات موجود .در این مورد هر کدام از اطرافیان شما توصیه ای خواهند کرد ، اما فقط برنامه هایی قابل اجرا می باشند که از افراد مطلع و خبره این کار دریافت شده باشد ومطابق شرایط روحی و جسمی شما باشد.چیزی که کاملاً مشخص است ، این واقعیت می باشد که اگر برنامه نداشته باشیم وقت خود را تلف خواهیم کرد .
خیلی ها فکر می کنند داشتن برنامه باعث می شود که لذت های زندگی محدود شود ویا به عبارتی دست وپای ما برای انجام آزادانه کارها بسته شود و عده ای که عمدتا از بچه های درس خوان می باشند با خود فکر می کنند” من که درس خود را به خوبی می خوانم پس چه نیازی برای برنامه ریزی وجود دارد هر چه قدر وقت دارم درس می خوانم”. اما در واقع این طور نیست ، چرا که مهم ترین چیز در یک برنامه ریزی نظم وترتیب است . این نظم و ترتیب باعث می شود ، اولویت انجام کارها مشخص شده ودر نتیجه سردرگمی و آشفتگی کم شود یعنی بتوانیم تمام کارها را انجام دهیم بدون اینکه مشکلی برای سایر فعالیت ها ایجاد شود اگر درست دقت کنیم همین امر است که باعث می شود بعضی موفق باشند و برخی ناموفق !
قراردادن اولویت کاری ( برنامه ریزی درسی ) نیروی تمرکز حواس رازیاد می کند ، زندگی را متعادل می کند ، زمان فراغت ما را بیشتر می کند ، تکالیف محوله روی هم انباشته نمی شود و رغبت ادامه کار در ما کم نمی شود و به طور خلاصه باعث حرکت به سوی موفقیت می شود .در عوض عدم برنامه ریزی باعث ایجاد سر درگمی ، دلهره شکست وعدم موفقیت ، کم آوردن زمان و انجام کار ناموزون و به هدر رفتن انرژی و دقت و خلاصه حرکت به سوی عدم موفقیت می شود .حال اگر تصمیم گرفتیم برنامه ریزی کنیم چه باید کرد ؟انسانهای موفق ابتد ا خود را می شناسند وسپس متناسب با قدرت و توانایی های و همچنین نیازهای خود قدم بر می دارند با توجه به این که شرایط عمومی ، فردی و خانوادگی افراد مختلف با هم متفاوت است پس حتماً باید برنامه ها هم متفاوت باشد اما چطور ؟مسلماً در هر برنامه ریزی درسی  باید یکسری اصول رعایت شود که عبارتند از :
۱ – توان فیزیکی
۲- توان روحی
۳ – برنامه کلاس و مدرسه
۴ – خواب
۵ – فعالیت های فوق برنامه
۶ – ضریب هوش
۷- موقعیت خانوادگی
بسیاری از بچه ها بدون در نظر گرفتن این موارد فکر می کنند برنامه ریزی درسی  یعنی این که یک نفر برای آنها از صبح تا شب را تقسیم بندی کتد و به آنها بگوید در چه ساعتی درس بخوانند ،درچه ساعتی استراحت کنند و در چه ساعتی بخوابند.اما در واقع این طور نیست و هدف از برنامه ریزی نظم بخشیدن به امور و استفاده بهینه از زمان است.در این راه باید با توجه به اصول کلی و تجربیات دیگران و با توجه به شرلیط خودشروع به کار نمود زیرا هر کسی با لین شرایط می تواند بهترین برنامه ریز برای خود باشد.به طور کلی ما دونوع برنامه ریزی داریم :
۱- تقویم مطالعاتی ( برنامه کلی)
۲- برنامه فردی

برنامه ریزی درسی ، برنامه کلی( تقویم مطالعاتی ) :

در این برنامه ریزی درسی ابتدا باید استراتژی کلی خودمان را برای درس خواندن مشخص کنیم یعنی این که
۱- چه درسهایی را باید بخوانیم
۲- برای هریک چقدر زمان در نظر بگیریم
۳- چه حجمی از دروس در هر بار خوانده شود
مطلب مهمی که در برنامه کلی وفردی باید در نظر بگیریم این است که اهداف خود را به دو دسته تقسیم بندی نمائیم:
الف ) اهداف کوچک ( کوتاه مدت )
ب ) اهداف بزرگ ( بلند مدت )
همواره با در نظر گرفتن هدف بزرگ ( برای دانش آموزان همان موفقیت تحصیلی ) ، اهداف کوچک خود را انتخاب و دسته بندی نمائیم به طور ی که دست یابی به هریک از این اهداف کوچک قسمتی از راه ما برای رسیدن به هدف بزرگ را کوتا ه می نماید این دقیقاً مانند شخصی است که می خواهد به قله ای مانند دماوند برسد . وی برای رسیدن به قله در میان راه ایستگاههایی ( پناهگاههایی ) در نظر می گیرد و در هر قسمت از مسیر فقط به هدف رسیدن به پناهگاهها حرکت می کند ( نه قله ) اما در نهایت رسیدن به هریک از این پناهگاه ها قسمتی از راه شخص برای رسیدن به قله را کوتاه می کند .پس برای موفقیت ، انتخاب هماهنگ هدف ها ی کوچک بسیار حائز اهمیت است چرا که باعث پرهیز از آشفتگی می شود . برای دانش آموزان این هدف های کوچک همان انتخاب دروس ، کلاس ، مدرسه ، کتاب کمک درسی ، دبیر خصوصی و … می باشد .پس از انتخاب اهداف کوچک ، ایجاد تعادل بین این اهداف بسیار مهم و حیاتی است . می دانیم در دوران تحصیل (مخصوصاً کنکور ) حجم کار بسیار زیاد است و تنوع آن بسیار کم ،در نتیجه کار ناموزون ( افراط وتفریط ) باعث اخلال در اجرای برنامه می شود .همیشه باید در نظر گرفت که موفقیت در تحصیل مانند موفقیت در یک مسابقه دوی ماراتن است وشرط موفقیت ، حرکت آهسته و پیوسته است .معمولاً یکی از مسائلی که در حین برنامه ریزی درسی نمود پیدا می کند ، کم آوردن زمان است اکثر ما دقت به اندازه کافی داریم اما از آن به طور بهینه استفاده نمی کنیم ، همیشه قبل از اینکه باید به سرعت فکر کنیم به کیفیت انجام فکر کنیم .آدم اول باید بتواند خوب شنا کند وبعد به فکر مسابقه باشد .
با توجه به رقابت شدید میان داوطلبان و همچنین حجم زیاد منابع مطالعاتی بهتر است هر چه زودتر کار مطالعه را شروع کنیم ، در این راه باید یک تقویم مطالعاتی در نظر گرفته ودر آن از زمانی که مطالعه برای کنکور را شروع می کنیم تا زمان کنکور را به بخشهای مختلف تقسیم کرده وهر قسمت از کار را در زمان خاصی انجام دهیم . قسمتی از این کار در تابستان انجام می شود در این زمان دانش آموزان هنوز درگیر کلاسهای جدی مدرسه نیستند و زمان بیشتری در دسترس دانش آموزان می باشد وبا این کار می توان قسمتی از بار کاری را در زمستان وپائیز کاهش داد .دراین تقویم مطالعاتی باید این واقعیت را در نظر گرفت که فرصت بسیار محدود است پس هر مقدار آن به هدر رود قسمتی از آنچه که می توانست در دسترس باشد از بین می رود .حجم بالای مطالب در کنکوز و زمان محدود ایجاب می کند که برنامه ای منسجم و قوی داشته باشیم در این برنامه باید روالی معقول ، نه شتابزده و هیجان آلود داشته باشیم وبه تدریج به ساعات مطالعه اضافه کنیم .
در برنامه مطالعاتی باید آهسته وپیوسته حرکت کرد وابتدا به بررسی مفهومی و در ک عمیق مطالب پرداخت وسپس با نزدیک شدن به کنکور از تشریحی خواندن کاسته و مهارت را در راه حل های کوتاه بالا ببریم نه اینکه با شروع مطالعه کنکور به فکر تست زنی وسرعت در حل تست بیافتیم .در اینجا یک مثال ساده برای درک بهتر موضوع ارائه می شود :به عنوان مثال اگر بخواهیم بین دونقطه از شهر حرکت کنیم ابتدا راه معمول آن را طی می کنیم و پس از چند بار طی این مسیر با آشنا شدن به کوچه وپس کوچه های مسیر ، راه خود را کوتاه می کنیم . ولی اگر از ابتدا به دنبال کوچه هایی برای کوتاه شدن مسیر باشید (بدون داشتن اطلاعات کامل از مسیر حتماً در این کوچه پس کوچه ها گم می شوید) .درس خواندن هم بدین گونه است ، ابتدا مطالب را تشریحی بیاموزید وبعد از تسلط به راه حل های تشریحی به راه حل های تستی بپردازید .
در این تقویم مطالعاتی باید سعی کنید دروس را در زمان مناسب آن یعنی حتی الامکان تا اواخر اسفند تمام کرده و در ایام عید که یک فرصت مناسب است به دوره کلی دروس بپردازید این روند مطالعه تشریحی حداکثر می تواند تا اواسط اردیبهشت ادامه یابد . در اواسط اردیبهشت دانش آموزچه دروس را تمام کرده باشد چه تمام نکرده باشد باید به جای مطالعه عمقی و تشریحی دروس ،به حل زمان بندی شده سئوالات کنکور سالهای قبل( ۵ سال اخیر ) بپردازد. در این مرحله پاسخ تست ها ، خود یک دوره دروس محسوب می شود . در این مرحله تنها می توان به مرور خلاصه نویسی ها پرداخت ( این امر برای دانش آموزان پیش دانشگاهی و کنکور یکسان است .)
در این راه باید توجه کنید شروع کار مشکل است و به تعویق انداختن آن آسان . اثر این تعویق زمانی مشخص می شود که از رسیدن به موفقیت هایی که لایق آن هستیم محروم شویم .

برنامه ریزی درسی  و تقویم مطالعاتی

عوامل موثر در نتیجه گیری صحیح در کنکور عبارتند از :
۱ – مشخص بودن هدف
۲ – آمادگی روحی روانی
۳ – مشاوره آموزشی – آشنایی با روش های مطالعه
۴ – آمادگی خانواده برای کمک به دانش آموز
۵ – شرکت در کلاس های کنکور
۶- آزمونهای منظم
۷ – اولویت مطالعه دروس
۸ –تعیین رشته
۹ – روش های تست زنی
۱۰ – شرایط روزهای قبل از کنکور

مشخص بودن هدف :

همه میدانیم که هیچ چیز دلپذیر تر از رسیدن به هدف نیست اما انتخاب هدف باید کاملاً متناسب با شرایط و توانایی های شما باشد پس باید حتماً از توانایی های خود واین که با شناختی که از خودتان دارید چقدر می توانید تغییر کنید هدف خود را مشخص کنید .بعد از مشخص شدن هدف باید با توجه به علاقه و امکانات موجود راههای رسیدن به آن را بررسی نمائید . همه می دانیم پیشرفت در راه رسیدن به هدف ملزوماتی می خواهد که بدون در نظر داشتن آنها جریان کارها بسیار دشوار می شود در این مقطع ورود به دانشگاه جزو مهمترین هدفهای ماست پس خودتان را برای رسیدن به این هدف باید تجهیز کنید .

آمادگی روحی وروانی :

باید بدانیم که کنکوریک مسابقه کلی است که موفقیت در آن منوط به داشتن همه شرایط است و فقط با دانسته های علمی کتب درسی نمی توان در آن موفق شود . دانش آموزان وقتی تصمیم به شرکت در کنکور می گیرد باید شرایط و قابلیت های زیر را در خود افزایش دهد . الف ) تمرکز بالا  ب ) قدرت انتخاب ج) قدرت تجزیه وتحلیل د ) درک موفقیت و ) زمان سنجی   پس می توان گفت لزوماً کسی که فقط درس را بهتر می خواند موفق تر نیست بلکه در این راه باید محیط اطراف خود مسلط شوید و با روحیه واعتماد به نفس باشید به پیروزی خود اطمینان داشته باشید ” شما می توانید ، چون می خواهید “
باید در طول مطالعه با نشاط باشید و در دقایق استراحت بین دوزمان مطالعه به موسیقی ملایم گوش کنید . باید برنامه تفریحی مشخص برای اواخر هفته داشته باشید این برنامه بهتر است با خانواده ودر کنار آنها باشد وقسمت کوچکی از برنامه تفریحی خود رابه دوستان هم رده خود که ترجیحاً کنکوری می باشند اختصاص دهید . باید به قدرت بی نهایت خود وهمچنین انرزی پتانسیل نهفته در درون خود باور داشته باشید و آن را شکوفا کنید با این کار به هدف خود می رسید فقط قدم اول را بردارید وتصمیم بگیرید . ایمان به خدا وتوکل به او در کنار فعالیت شما عامل موفقیت خواهد بود . برای خود ذهنیت مثبت ایجاد کنید ، تلقین عامل مهم در موفقیت است به این واقعیت توجه کنید که به هرچه فکر کنید به آن می رسید .جملات زیر را مدام با خود تکرار کنید. من میتوانم ، من موفق می شوم ،سخت کار کردن مرا یاری خواهد کرد ،پیشرفت من خارق العاده است ، ترس بزرگترین دشمن انسان است . همواره سعی کنید در زمان حال زندگی کنید ، نه گذشته یا آینده . باید نقاط ضعف خود را بشناسید و نسبت به رفع آن اقدام نمائید اما مهم تر از نقاط ضعف ، نقاط قوت شماست که باید به آنها تکیه نمایید .

مشاوره آموزشی – آشنایی با روش های مطالعه :

یکی از نیازهای اساسی دانش آموزان آشنایی با روش های مطالعه است که ضمن آن بتوانند راندمان مطالعه خودرا افزایش دهند و اضطراب خود را برای ادامه مسیرکاهش دهند چرا که این عوامل روند حرکت را بهتر و سرعت را بیشتر می کند . در این روند نظارت و کنترل آموزشی در طول سال و تصحیح مرحله به مرحله آن از وظایف مشاور آموزشی است .البته باید توجه نمود مشاوره هایی که از سر دلسوزی و محبت و به منظور آگاهی دادن به دانش آموز از طرف افراد غیر مطلع ارائه می شود بسیار زیان بار است . مشاور آموزشی می تواند اطلاعات صحیح را در مورد کنکور ، نحوه ی سئوالات ، نحوه آزمون ، انتخاب رشته صحیح و میزان مطالعه را به شما ارائه دهد و شما را از تفاوتهای زیاد میان آزمون مدرسه وکنکور از قبیل حجم و دامنه مطالعات ، نوع و کامل بودن پاسخ ها ، نمره منفی ، رقابت و مقایسه با سایر داوطلبان و اتفاق نظر آزمون مدرسه وکنکور در تشریحی خواندن مطالب مطلع سازد .

آمادگی خانواده برای کمک به دانش آموز :

متاسفانه اکثر خانواده ها با دلسوزی ها و فشارهای نابجا و یا آزاد گذاشتن بیش از حد ویا بادادن اطلاعات نادرست به دانش آموز روند حرکتی آنها ر ا مختل و باعث افزایش نگرانی و کم شدن بازدهی دانش آموز می شوند با آماده شدن دانش آموز برای کنکور اولیا نیز باید برای این امر آماده شده و به کمک وی بشتابند .

کلاس کنکور و مدرسه :

یکی از آفت های کنکور آشفتگی است برای جلوگیری از آشفتگی در برنامه مطالعاتی بهترین روش مبنا قرار دادن برنامه مدرسه است چراکه در صورت ناهماهنگی میان چهار عامل مدرسه ، آموزشگاه ، کتاب کمک درسی و آزمونها آزمایشی ، دانش آموز دچار چنان سر درگمی می شود که اگر فقط به مدرسه می رفت وفعالیت دیگری نداشت نتیجه بهتری می گرفت .آمار نشان می دهد که مدارس به تنهایی نمی توانند یک برنامه کنکور خوب را ساماندهی کنند چرا که تداخل برنامه های پیش دانشگاهی ودروس پایه معمولاً مشکل ساز خواهد شد مگر اینکه با یک برنامه منظم تعریف مشخصی از هرکدام ارائه شده وبرای هریک زمان خاص در نظر گرفته شده و تدریس طبق طرح در س انجام شود .این مشکلات باعث می شود که دانش آموزان به سمت غیر حضوری تمایل پیدا کنند . اکثر کسانی که  سال آخر را به صورت غیر حضوری می خوانند معتقدند که مدارس برنامه فوق العاده ای ندارند وبسیاری از ساعات مفید که می توان در خانه از آن استفاده نمود از بین می رود زیرا در مدرسه ، دبیران فقط به حل مسائل مشخص و تمرینات خاص می پردازند که شاید برای کنکور کافی نباشد در ضمن زمان زیادی نیز صرف رفت وآمد می شود .همه این علتها منطقی است ولی نتیجه آن کاملاً نادرست است . یک مدرسه معمولی برخوردار از امکاناتی است که همه موارد را به عنوان پیش فرض بی اعتبار می کند .مهمترین حسن مدرسه این است که هر مدرسه برنامه ای دارد دراین برنامه ممکن است مواردی غیر ضروری به نظر آید اما بسیاری از این وقتهای به اصطلاح هدر رفته چندان هم غیر مفید نیستند .دبیر مدرسه در یک چارچوب مشخص موظف است طبق طرح درسی وبرنامه کار کند همچنین از یک دبیر متوسط وحتی ضعیف می توان چیزهایی آموخت که دبیران خوب وقوی به شما ارائه نمی دهند فضای مدرسه وقرار گرفتن در حال و هوای آن باعث حرکت بهتر وهدفمند تر شما می شود حضور دانش آموز در مدرسه باعث قرار گرفتن وی در جریان درس خواندن ورقابت می شود .

آزمونهای منظم – کنکور آزمایشی :

آزمونهای منظم باعث روشن شدن وضعیت دانش آموز شده وباعث آمادگی بیشتر وی می شود البته آزمون باید کاملاً موضوعی نباشد وهر آزمون شامل مطالب جدید و مرور مطالب گذشته باشد .اگر تعداد شرکت کننده در آزمون زیاد باشد می تواند یک مقیاس مناسب برای سنجش دانش آموز در مقایسه با سایر دانش آموزان باشد زیرا می دانیم نمره کنکور یک نمره مطلق نیست بلکه بستگی به سایر شرکت کننده گان نیز دارد در صورتی که در مدرسه نمره هر شخص مستقل است وبستگی به سایرین ندارد مثلاً نمره ۱۸ نمره ی خوبی است بدون اینکه بخواهیم بدانیم بقیه دانش آموزان چه نمره ای کسب نموده اند .

روش برنامه ریزی درسی :

در برنامه ریزی درسی ، اول باید به طور واقع بینانه ساعات آزاد را در ۲۴ ساعت شبانه روز مشخص نمود . در هقته اول به طور واقعی ( بدون در نظر گرفتن امیدها وآرزوها ) جدولی  از ساعات شبانه روز که قابل استفاده برای مطالعه می باشد تهیه نمود . در این جدول برای هر روز ، ساعات حضور در مدرسه ویا کلاس بعلاوه رفت وآمد و غذا خوردن در نظر گرفت ومطابق آن خانه های جدول راپر کنید  .با پر کردن خانه هایی از جدول که مربوط به کلاس ، درس ، خواب واستراحت و… می باشد زمان آزاد شما در هر روز مشخص می شود که جمع آن را در ردیف آخر جدول یادداشت می نمائیم .این زمان ، هر چه قدر که باشد ، زمان قابل دسترس شما در هفته جادی می باشد ، یعنی زمانی که شما در هفته جاری می توانید برای آن برنامه ریزی نمایید ( البته در هفته های بعد این زمان مسلما ً افزایش خواهد یافت ) این برنامه فقط یه پیش بینی هست . چیزی که در برنامه ریزی درسی مهمه اون چیزیه که انجام دادی ! تا بشه از روی اون برای هفته ی بعد یه برنامه ی مدون انجام داد. برنامه ریزی یعنی بررسی صادقانه ی عملکرد گذشته. برنامه ی پیش بینی شده اتون باید بر اساس واقعیت ها و توانایی هاتون باشه نه آرزو ها و تخیلات.تو برنامه ریزی اول به کمیت درس خوندن توجه کنید تا ساعت مطالعه اتون به یه حد قابل قبول برسه بعد به کیفیت و چگونه درس خوندن توجه کنیددر تصویر زیر یه نمونه از برنامه ی انجام شده توسط یکی از بچه ها رو قرار دادم:
بعد از انجام برنامه ی یه هفته باید کارهای انجام شده ات رو تحلیل و بررسی کنی ( خودت یا یکی که اصول برنامه ریزی درسی رو بدونه ) مثل چیزایی که من دور برنامه ی انجام شده این دانش آموز نوشتم .یه سری چیزا تو برنامه ریزی درسی  جزو اصول هست و غیر قابل تغییر و یه سری چیزا بستگی به شخص داره و برای هر کس یه مدل ممکنه باشه . در برنامه ریزی درسی روزانه باید زمان لازم برای استراحت ، صرف غذا، عبادت و درصورت تمایل زمان کمی برای تماشای تلویزیون در نظر گرفته شود . ضمن اینکه برای هر فرد سالم در شبانه روز بین ۶ تا۸ ساعت خواب لازم است . زمانی که در طول روز برای درس خواندن در نظر می گیرید باید به ترتیب به امور زیر اختصاص یابد .
۱ – یک نگاه کلی وجامع به دروس ارائه شده در مدرسه ( در روز جاری ) به طوریکه برای هر درس حدود ۱۵ دقیقه در نظر گرفته شود .
۲ – انجام تکالیف مربوط به دروس روز بعد
۳- پیش مطالعه دروسی که در روز بعد توسط دبیر ارائه خواهد شد .
۴ – در صورت وجود زمان ، دروس روز جاری را تجزیه تحلیل و بررسی نمود .
پس از مشخص نمودن برنامه هفتگی و نوشتن آن در خانه های خالی جدول قبل ، باید دید آیا برای هر درس متناسب با اهمیت آن زمان در نظر گرفته شده یا نه زیرا رمز موفقیت در تحصیل متناسب و هماهنگ خواندن درس می باشد . برای این کار جمع ساعات در نظر گرفته شده برای هر درس را ازجدول قبل در جدولی مطابق شکل وارد می کنیم .هر دانش آموز متناسب با رشته تحصیلی خود نام دروس را در ردیف اول نوشته وساعات تخصیص یافته برای هر کدام را یادداشت می نماید .پس از مشخص نمودن برنامه هفتگی و نوشتن آن در جدول قبل حال باید برنامه را اجرا نمود.برای انجام برنامه ، سعی نمایید دروسی را که برای هر روز در نظر گرفته اید حتماً مطالعه نمایید .این مطالعه باید به صورتی باشد که دانش آموز با میل ورغبت انجام دهد پس لازم نیست که حتماً راس یک ساعت خاص مثلاً ریاضی خوانده شود . به این معنی که حتماً سر یک ساعت خاص مطالعه راشروع کنید اما در آن ساعت درسی را مطالعه کنید که از لحاظ ذهنی آمادگی مطالعه آن را داشته باشید اما این قید را هم برای خود در نظر بگیرید که برنامه مشخص شده آن روز را حتماً تا قبل از خواب انجام دهید و در هر شب مدت زمان مطالعه برای هر درس را در جدول زیر یادد اشت نمایید .اعداد نوشته شده در جدول به طور واقعی باشد تا بتوان بعداً با توجه به آن نتیجه گیری نمود.
در پایان هر روز جمع ساعت مطالعه شده در آن روز و در پایان هفته جمع ساعات مطالعه شده را یادداشت نمایید و با زمان آزادی که قبلاً در جدول قبل محاسبه نموده اید مقایسه نمایید .با ید بتوانیم حداقل از ۷۰ درضد زمان های آزاد استفاده نماییم .با توجه به نتایج جدول فوق برنامه هفته بعد را طوری تنظیم نمود که برای دروسی که کمتر مطالعه شده زمان بیشتری در نظر گرفت .حالا بر اساس این کاری که انجام دادی برای هفته ی بعد یه پیش بینی انجام می دی و…..

در طول یک هفته درسی وجود نداشته باشه که اصلا مطالعه نکرده باشی. زمان مطالعه ی دروس مختلف باید متناسب با ضرایب اون دروس باشه نه اونجورکه خودمون دلمون می خواد .بین ساعات مطالعه در حدود ۱۵ دقیقه زمان استراحت در نظر بگیرید . دروسی که از لحاظ ساختاری به هم شباهت دارند پشت سرهم نخوانید( مثل فیزیک و ریاضی) چون یک داده ی قوی داده ی ضعیف تر قبلی را پاک می کند .همه ی درس ها با هم شروع و با هم تمام شود ( بعضی ها فکر می کنن فلان کتاب رو بخونم تموم شه برم سرغ کتاب بعدی) .برای اینکه خوب نتیجه بگیریم باید سه مرحله ی مهم در آموزش را درنظر بگیریم . یادگیری . یادسپاری  یادآوری . در طی مطالعه نیز باید خلاصه نویسی ، مرور ، دسته بندی و….. انجام شود . در هر هفته باید یه زمان برای جبران امور عقب افتاده و یک زمان آزاد برای انجام امور روزمره در نظر بگیرید . و……

برنامه ریزی درسی فردی:

هر فرد باید با توجه به توان وموقعیت خود برنامه ای برای درس خواندن داشته باشد ودر این برنامه ریزی رعایت یکسری اصول کلی لازم است .
۱ – برنامه شخصی باید متناسب با برنامه کلاسی ( مدرسه وسایر کلاس ها ) باشد .
۲- برنامه باید قابل انعطاف باشد وبتوان بسته به شرایط مختلف آن را تغییر داد . همواره یکسری از حوادث غیر قابل پیش بینی با عث بر هم خوردن نظم برنامه می شود .
۳ –در هر برنامه یکسری کارهای ثابت ویکسری کارهای متغیر بنا به شرایط هر هفته در نظر گرفت .
۴ – در برنامه ریزی درسی باید برای هر درس تعداد ساعات کافی در نظر گرفته شود . معمولاًباید به ازای هر ساعت مدرسه ، ۲ ساعت مطالعه در منزل در
نظر گرفته شود . البته باید در نظر گرفت ، برای دروسی که در آن ها ضعف بیشتری وجود دارد ، باید زمان بیشتری در نظر گرفته شود .
۵ – زمان مطالعه هر درس ، نزدیک به زمان کلاس آن باید باشد . ( قبل وبعد از کلاس )
۶ – برای دروس حفظی و یا مفهومی زمان های متفاوت در یظر گرفته می شود .
۷ – در برنامه ریزی درسی فردی هم مانند برنامه ریزی کلی مشخص نمود ن اولویت ها بسیار مهم می باشد .
در برنامه هر دانش آموز ، اولویت اول انجام تکالیف مدرسه و آمادگی برای امتحانات مدرسه می باشد و بعد از آن کارهای فوق برنامه
۸ – برنامه درسی نباید بیش از حد متراکم باشد و باید به طور هماهنگ شامل کلاس ومدرسه ، درس ومطالعه ، استراحت وتغذیه ، خواب و آسایش شبانه وبرنامه متفرقه باشد .
۹ – در هر برنامه باید زمانی برای مرور هفتگی اختصاص یابد . این مرور حتی برای دروسی که تکالیف آنها به طور کامل انجام شده ، حداقل یک ساعت در هفته باید باشد . با این مرور مطالب یاد گرفته شده تازه می شود و حضور ذهن بیشتر می گردد .
۱۰ – بین هر دودرس مشابه یک درس دیگر خوانده شود ، تا از تداخل دروس جلوگیری شود . مثلاً بین مطالعه فیزیک وریاضی درسی مانند ادبیات یا زبان انگلیسی مطالعه شود بای این عمل علاوه بر جلوگیری از تداخل مطالب ، به مغز فرصت تجدید انرزی داده می شود و از خستگی ذهنی جلوگیری می شود .
۱۱- حجم مطالب انتخاب شده متناسب با زمان ودر جه اهمیت دروس باشد ودر حین مطالعه انسجام عمل وجود داشته باشد ( زیادروی یک مطلب تکیه نشود ) . در این عمل دشواری ویا راحتی دروس در نظر گرفته نشود ( زیرا اغلب تخمین دشواری دروس از طرف دانش آموز به درستی انجام نمی شود ). فقط باید در نظر گرفت که حجم مساوی از دروس مختلف زمانای متفاوت لازم دارد .
۱۲ – خور را مقید به انجام برنامه کنید وبرای بهتر شدن روند انجام برنامه وداشتن انگیزه برای خود پاداش و یا جریمه در نظر بگیرید .
۱۳ – بعد از ۱۲ شب بیدار نمانید ، چون خستگی برروی شما اثر خواده گذاشت .
۱۴ – پس از خوردن غذا کمی استراحت کنید وبعد از آن مطالعه را شروع نمایید .
۱۵ – در هر روز بین ۲ تا ۵ درس ( عنوان کتاب ) مختلف مطالعه شود .