برنامه ریزی درسی ، اولین گام برای شروع مطالعه است. وقتی شروع می کنی به درس خوندن ، دلت می خواد بدونی چی بخونی ؟ یعنی اولویت مطالعه چی باشه تا بتونی به موفقیت برسی.
برنامه ریزی درسی در واقع هدف گذاری برای مطالعه است . یعنی تعیین کنی قرار چه درس هایی رو در چه زمانهایی بخونی؟ پس برای این کار باید اول بدونی اهمیت هر درس چقدره و هر کدوم از درس ها در روند مطالعه و نتیجه گیری چقدر تاثیر گذاره؟ در این مقاله قصد داریم بهتون یاد بدیم تا به درستی برنامه ریزی کنین.
برنامه ریزی درسی – چه درس هایی باید بخونم؟
برای شروع برنامه ریزی اول باید دروس و کتاب هایی که قراره بخونی مشخص ، دسته بندی و اولویت گذاری بشه! مطمئنا اولویت گذاری بر اساس درجه ی اهمیت ، ضریب و میزان تسلط شما صورت می گیره.
دروس عمومی ( مشترک بین همه ی رشته ها ):
در مقطع دبیرستان همه ی رشته ها چهار درس عمومی دارن. زبان و ادبیات فارسی ( با ضریب ۴ ) ، دین و زندگی ( با ضریب۳)، عربی ( با ضریب۲ ) و زبان خارجه ( با ضریب ۲) . تا اینجای کار مشخصه که ادبیات مهم تر ( و البته حجیم تر ) از بقیه ی دروس هست و بعد از اون دین و زندگی و زبان!
دروس اختصاصی رشته ی ریاضی و فیزیک :
در رشته ی ریاضی فیزیک ، مهم ترین درس ریاضیات است . ریاضیات شامل حسابان و ریاضی پایه ، هندسه ، آمار و ریاضیات گسسته است.ضریب درس ریاضیات درکل چهاره! بعد نوبت به درس فیزیک میرسه که ضریب اون سه هست و در آخر درس شیمی که ضریب اون دو است.
دروس اختصاصی رشته ی علوم تجربی :
در رشته ی تجربی مهم ترین درس ، زیست شناسی است. ضریب درس زیست شناسی چهار می باشد . بعد از درس زیست شناسی ، شیمی با ضریب سه و ریاضی و فیزیک هر کدوم ضریب ۲ دارن. البته زمین شناسی هم برای رشته هایی مثل دارو سازی و زمین شناسی ، تاثیر گذاره و ضریب داره . اما برای سایر رشته ها ضریب صفر داره.
دروس اختصاصی رشته ی علوم انسانی :
در رشته ی انسانی ، درس زبان و ادبیات اختصاصی ( علوم و فنون ادبی ) مهم ترین درس با ضریب ۴ هست. بعد اون عربی اختصاصی با ضریب ۴ قرار داره. درس ریاضیات در رشته ی انسانی ضریب ۲ و اقتصاد ضریب ۱ داره. ولی در عوض دروس منطق و فلسفه دارای ضریب ۳ هستند. دروس تاریخ و جغرافیا ، روانشناسی و علوم اجتماعی هم هر کدوم ضریب یک دارن.
دروس اختصاصی رشته ی هنر :
در رشته ی هنر درک عمومی هنر و درس خلاقیت تصویری و تجسمی ، دو درس پر اهمیت این رشته هستن و هر کدوم ضریب ۴ دارن. درس های : درک عمومی ریاضی و فیزیک ، ترسیم فنی ، خلاقیت نمایشی ، خلاقیت موسیقی ، خواص مواد ، هر کدئم ضریب ۱ دارند.
دروس اختصاصی رشته ی زبان :
در رشته ی زبان ، فقط یک درس زبان تخصصی با ضریب ۴ وجود دارد.
میزان تاثیر دروس عمومی و تخصصی:
در نتیجه ی کنکور نمره ی دروس اختصاصی ، با توجه به ضرایب اونها ، ضربدر سه شده و با دروس عمومی جمع می شود. یعنی دروس اختصاصی سه برابر دروس عمومی تاثیر دارن.
اولویت مطالعه در برنامه ی درسی:
کنکور ، مثل مسابقه ی دو مارتن هست ! کسی موفق میشه که دروس رو آهسته و پیوسته بخونه. پس همه ی درس ها را با هم شروع کن و همه رو با هم تموم کن.
تقویم مطالعاتی در یک برنامه ریزی درسی خوب:
برای هر کاری باید یه پروژه تعریف کنی. پروژه یه زمان شروع ، یه زمان پایان ، اهداف ، دستاوردها و…. داره. کنکور هم یه پروژه است . معمولا پروژه ی کنکور از تابستان شروع میشه و تا سال دیگه تیر ماه ، که زمان برگزاری کنکوره طول می کشه. البته بعضی ها از اواخر تابستون و یا … شروع میکنن. هر چی دیرتر شروع کنی ، مسلما یه قسمتی از زمانی که در دست داشتی از دست دادی و در ادامه باید فشرده تر پیش بری ( اما فاجعه ای رخ نداده ).
در تقویم مطالعاتی معمولا ده هفته در تابستان ، حدود دوازده هفته در پاییز ، حدود دوازده هفته در زمستان ، حدود دوازده هفته در بهار و حدود دو هفته در تیر ماه زمان داریم! یعنی حدود ۴۸ هفته ! از این تعداد حدود۶ هفته مربوط به امتحانات پایان ترم دانش آموزانه . حدود دوهفته مربوط به تعطیلات عید و دوران جمع بندی خواهد بود.
پس در تقویم مطالعاتی تعیین می کنیم در هر پروژه چقدر زمان داریم و در این زمان قراره چی کار کنیم. حواستون باشه به جای اینکه مدام حواستون باشه که کی دروس تموم میشه ، حواستون به این باشه که خوب تمومش کنی! پس هیچ عجله ای نداریم تا قبل از عید دروس رو تموم کنیم !!!!!!
برنامه ی هفتگی و روزانه در یک برنامه ریزی درسی:
در برنامه ی روزانه ، باید حواستون باشه نظم و هماهنگی ، دو فاکتور مهم و اساسی هستن . برنامه ی درسی روزانه باید مطابق با برنامه ی مدرسه و کلاس ها باشه . از طرفی این برنامه ی روزانه و در نهایت برنامه ی هفتگی در جهت رسیدن به طرح درس و سر فصل های کنکور آزمایشی و آزمونها باشه. اگه قرار باشه معلم یه چیز بگه ، شما در خونه یه چیز دیگه بخونی ، برنامه ی آزمون یه چیز دیگه باشه ، درس نخونی بهتر نتیجه می گیری !!!!
برای برنامه ی روزانه باید قسمتی از زمان برای امور جاری و برنامه ی مدرسه و کلاس در نظر گرفته بشه ، قسمتی هم به طور مستقل برای آزمون و کنکور! اما این که در هر روز چند ساعت بخونی و چی بخونی بستگی به شرایط داره. تجربه ی این چند سال نشون داده ، اگه روزهایی که مدرسه میری ۴تا ۶ ساعت درس بخونی خیلی خوبه و روزهایی که تعطیل هستی حدود ۱۰ تا ۱۲ ساعت. البته افراد مختلف با هم فرق دارن . شاید یکی بتونه با زمان کمتر از این ، بازدهی بیشتر داشته باشه و یا بالعکس.
تعداد درس ، در برنامه ریزی درسی هر روز:
برای تعداد درس مطالعه شده در یک برنامه ی درسی هم نمیشه یک نسخه صادر کرد . هر کس با یک چارچوب بیشتر راحته و نتیجه ی بهتری داره .
یه مدل اینه که روزهایی که مدرسه داری ، بعد از مدرسه حدود ساعت چهار یا چهار و نیم شروع کنی به درس خوندن ! چهار ساعت بزاری برای دروس اختصاصی . هر درس اختصاصی ۵۰ دقیقه بخونی و بعد ده دقیقه استراحت کنی . ساعت هشت ، هشت و نیم به مدت یه ساعت بزاری برای شام و استراحت . و بعد شام هم یک ساعت بزاری برای دروس عمومی و هر درس رو یه ربع بخونی . نیم ساعت تا یک ساعت هم آخر شب بزاری برای تکالیف و امور مدرسه!!
مدل دوم اینه که ۴ ساعت دروس اختصاصی رو دو قسمت کنی. هر قسمت که یک ساعت و چهل و پنج دقیقه است یه درس اختصاصی بخونی و ۱۵ دقیقه استراحت کنی. پس در زوزهای فرد دو درس اختصاصی و روزهای زوج دو درس اختصاصی دیگه بخونی. برای بعد از شام هم دروس عمومی رو به صورت دو تایم نیم ساعته باشه و هر تایم یه درس بخونی. یعنی عمومی ها هم دو درس در روزهای زوج و دو درس در روزهای فرد!!!
اما روزهای تعطیل ! روزهای تعطیل رو سه قسمت کن . صبح تا حدود ساعت دو، دو درس اختصاصی و یک درس عمومی ( هر کدوم یک تا یک و نیم ساعت ) . از بعد از ناهار و استراحت یعنی حدود ساعت سه یا سه و نیم ، باز دو درس اختصاصی یه درس عمومی ( مثل صبح ) و در قسمت سوم یعنی بعد از شام ( دو درس عمومی )
البته بسته به شرایط خودت می تونی مدل دیگه یا ترکیب این مدل ها بخونی . فقط برنامه داشته باش و منظم پیش برو.
مدت زمان مطالعه ی هر درس در برنامه ریزی درسی:
برای هر درس باید به نسبت توانایی ها ، نقاط قوت و نقاط ضعف زمان در نظر بگیریم. اما میشه یه چار چوب اولیه بر اساس ضرایب در نظر بگیریم تا نظم اولیه ایجاد بشه. پس برای هر رشته به صورت جداگانه تعیین می کنیم به طور استاندارد و متعادل چقدر زمان به هر درس اختصاصی بدیم.
مدت زمان مطالعه ی هر درس در برنامه ریزی درسی رشته ی تجربی :
۹% زمان کل مطالعه به درس ادبیات ، ۷% زمان به درس دین و زندگی ، ۵% زمان به درس زبان ، ۵% زمان به درس عربی ، ۲۷% زمان به درس زیست شناسی ، ۲۰% زمان به درس شیمی ، ۱۳٫۵% زمان به درس فیزیک و ۱۳٫۵ % زمان به درس ریاضی اختصاص پیدا کنه.
مدت زمان مطالعه ی هر درس در برنامه ریزی درسی رشته ی ریاضی :
۹% زمان کل مطالعه به درس ادبیات ، ۷% زمان به درس دین و زندگی ، ۵% زمان به درس زبان ، ۵% زمان به درس عربی ، ۲۰% زمان برای درس حسابان ، ۲۰ % زمان برای درس فیزیک ، ۱۴ % زمان برای درس شیمی ، ۱۰% زمان برای درس هندسه و ۱۰ % زمان برای درس گسسته اختصاص پیدا کنه.
مدت زمان مطالعه هر درس در برنامه ریزی درسی رشته ی انسانی:
۲۶% زمان کل مطالعه به درس ادبیات ، ۷% زمان به درس دین و زندگی ، ۵% زمان به درس زبان ، ۲۳% زمان به درس عربی ، ۱۰% زمان به درس ریاضی ، ۱۴% زمان به دروس فلسفه و منطق ، ۳% زمان به درس تاریخ ، ۳% زمان به درس جغرافیا ، ۳% زمان به درس روانشناسی ، ۳% زمان به درس علوم اجتماعی ، ۴% زمان به درس اقتصاد اختصاص پیدا کند
مدت زمان مطالعه هر درس در برنامه ریزی درسی رشته هنر :
۹% زمان کل مطالعه به درس ادبیات ، ۷% زمان به درس دین و زندگی ، ۵% زمان به درس زبان ، ۵% زمان به درس عربی ،
۲۷% زمان به درس درک عمومی هنر ، ۲۷% زمان به درس خلاقیت تصویر و تجسمی ، و به درس های درک عمومی ریاض فیزیک ، ترسیم فنی ، خلاقیت نمایشی ، خلاقیت موسیقی ، خواص مواد هر کدام ۴% زمان را اختصاص دهید
زمان آزاد برای امور شخصی :
در برنامه ریزی درسی برای هر هفته باید حدود ۴ تا۶ ساعت زمان برا ی تفریح ، گردش یا … در چارچوب قوانین خانواده در نظر بگیرید. از طرفی هر هفته حدود ۴ تا ۶ ساعت زمان برای جبران کارهای عقب مانده در نظر بگیرید.
با این روند تقریبا برای هر فعالیت زمان مخصوص به خودش در نظر گرفتیم ، تا با نظم و اصولی پیش بریم.